Het EK voetbal is begonnen, en miljoenen Nederlanders zijn in twijfel. Wie kan er dienen als surrogaat-held? De Duitsers in ieder geval niet. En terecht. Zo dikwijls als ik hier bij de oosterburen het leedvermaak over me heen gekregen heb, de afgelopen maanden, is niet te geloven. Dan maar de Belgen, hoewel waar blijven we dan met al onze Belgenmoppen en overige vooroordelen? Wales, Noord Ierland en Engeland sowieso niet. Ik hoop dat die met de Brexit ook automatisch uit de UEFA gaan en dus nooit meer een EK mogen spelen. Wat een gedoe, zonder helden kun je zelfs niet meer ongestoord naar de sport kijken. Net als we onze helden nodig hebben geven ze niet thuis. Dus dan maar hopen op Max en Kiki; klinkt bijna als een nieuw komisch duo.

Snelheidssporten
Snelheidssporten zijn niks voor Nederlanders. Het gaat te hard, is te saai, te gevaarlijk, milieuvervuilend en lijkt gewoon op een optocht. Ook is het geen topsport, want de machine doet het werk. Auto- en motorsport krijgt daardoor maar af en toe wat zendtijd bij de ‘commerciëlen’ en dat is het. Grote kampioenen als Jeffrey Herlings, Michael van der Mark en de familie de Rooy komen vrijwel nooit op de NOS. Het spreekt niet tot de verbeelding bij het grote publiek. Sinds kort is echter alles anders. Ineens is Max de maat der dingen. De Tweede Kamer heeft geen idee waar de samenleving in 2020 naar toe moet, maar vindt nu wel dat de NOS de uitzendrechten van de Formule 1 moet krijgen of dat de overheid het Ecclestone circus naar Zandvoort moet halen. De hele oude politiek van brood en spelen is sinds 2000 jaar gewoon hetzelfde gebleven. Dus vanaf mei mag Max het doen. In zijn dooie eentje mag hij op zijn 18e alle vacatures voor Nationale Helden gaan invullen. En Max? Max laat alles mooi van zich af glijden. Zijn vader, Red Bull, Jumbo en Ziggo zijn allemaal mensen/organisaties die in hem geloofden voorafgaand aan zijn heldenbenoeming. Daar is hij mooi loyaal naar.

Wat is een held?
Een held heeft iets moedigs en bijzonders gedaan, daarom wordt hij/zij bewonderd. Met een held moet men zich ook kunnen identificeren. Toen ik als kind voetbalde was ik altijd Faas Wilkes, maximale identificatie, zonder overigens enige uiterlijke/innerlijke of talentmatige overeenstemming. Een held heeft ook een scherp kantje. Gladde helden doen het niet best. Betty Stöve, Boet van Dulmen, Jeen van den Berg waren zeker niet braaf, zeker niet middle of the road, maar echte helden. Echte helden hebben karakter, zelfs meer dan prestaties. Eddy the Eagle werd bij het schansspringen altijd 38e of zoiets, maar is en was een echte held. Over juist deze held is dit jaar een prachtige speelfilm gemaakt. Randy Mamola heeft nooit wat gewonnen in de Moto GP maar behoudt zijn heldenstatus, en de arme Lorenzo is al twee keer wereldkampioen en houdt de uitstraling van een echte loser. Die combinatie van prestatie, bewondering, identificatie, scherpe kantjes, anders zijn en sociale vaardigheid is erg moeilijk te managen en te plannen. Helden ontstaan en worden gelukkig niet gemaakt!

Squashhelden
In het Nederlandse squashlandschap hebben we het niet makkelijk. Vanessa’s prestaties kwalificeerden haar als ultieme heldin, maar de rest van het plaatje bleef erg aan de brave kant. Laurens Jan is uitgesprokener, harder en directer, maar de absolute top en de echte nationale heldenstatus haalde hij net niet. En wat kun je leren van zo’n beschouwing voor jezelf? Er zijn altijd vacatures voor een nationale held. De TV, de krant, en in het bijzonder het volk kunnen niet zonder. Op momenten als vandaag worden de helden op de wonderlijkste plekken gezocht. Maar heldendom is meer dan topprestaties alleen. Voor die breedte mogen onze toekomstige toppers best aandacht hebben.

Zelf een held worden
Ik weet het nu wel. Ik ga naar de World Masters in Johannesburg met de aanpak van Eddie the Eagle. Grote bril, jampotbodems, grote neus, slordige snor, geen techniek, veel doorzettingsvermogen, veel pijn en veel praatjes. Ik ga proberen een heldenrol te pakken, op plek 38!

paulturken@yahoo.com