In de zestiger en zeventiger jaren was het een behoorlijke puinbak in Europa. In Spanje zat El Presidente, genaamd Franco. Eigenlijk een laatste overblijfsel van de verkeerde kant van de Tweede Wereldoorlog. In Portugal zat Salazar die heel druk was om de zwarte mensen in de Portugese koloniën het leven onmogelijk te maken, danwel af te nemen. En Griekenland was na een militaire coup in handen van een zooitje niet zo frisse kolonels. Als je zo’n rijtje nu ziet besef je pas hoe keurig Europa tegenwoordig is. We konden daar allemaal niet zo heel veel aan veranderen. Maar we waren toch wel dapper. Als je het met die regimes niet eens was, ging je er gewoon niet naartoe op vakantie. Wie niet horen wil, moet maar voelen.

Agelopen september was het WK Squash Masters in Johannesburg in Zuid Afrika. En warempel er was best een grote Nederlandse delegatie. En natuurlijk kun je ook gewoon naar Zuid-Afrika reizen. Toen Mandela de zaak had overgenomen van de apartheidsregeringen was immers alles goed gekomen. Tot je de harde werkelijkheid daar zag. Er is nog steeds een witte elite. Die woont niet meer in ‘down-town’ Johannesburg, maar heeft een eigen financiële wijk in het noorden. Eigen banken, eigen bedrijven, eigen winkels en het lijkt of er bij hen niet veel veranderd is sinds de omwenteling. Daar bovenop is er nu een sterke zwarte elite. Net als in Rusland en een paar andere omwentelingslanden zijn er wat slimme ondernemers die de grondstoffen en de infrastructuur naar zich toe hebben getrokken en miljardair zijn geworden. En er is een zwarte politieke elite die gouden paleizen bouwt, vloten van Mercedesen heeft, er vijf vrouwen op na houdt en fraaie rekeningen in Zwitserland heeft. Dat alles onder leiding van president Zuma die corrupt is (bewezen in de rechtbank), in wapens handelt, seksistisch is, zijn zakken vult en nog zo wat dingen. Bisschop Tutu zei laatst dat de onderdrukking van de gewone zwarte nu erger is dan tijdens de apartheid. In de gesprekken met de lokale bewoners kwam dit extreem duidelijk naar boven. Het was een prachtig toernooi en een geweldige reis, maar achteraf voel ik me schuldig. Mag je zo’n bananenrepubliek wel steunen? Eigenlijk niet. Eigenlijk is het een foute keuze om daar mee te gaan doen.

Ik heb jullie hulp nodig. Volgend jaar juli is het wereldkampioenschap voor ‘oude knarren’ in de Verenigde Staten. Een prachtig golfresort met geweldige squashbanen. Het wordt het meest luxe WK Masters ever. In Johannesburg riep ik meteen: daar wil ik naar toe. Maar dat was voordat Trump aan de macht kwam. In de vergelijking tussen Trump en Zuma vallen wel heel veel overeenkomsten op. We kunnen denken aan seksisme, zakken vullen, foute vriendjes, eigen familie eerst, verkiezingsmanipulatie, ja-knikkers op politieke posten, dubieuze zaken met Rusland en nog wat andere zaakjes. En toen was er dat WK in een of andere obscure vechtsport waarbij de wereldkampioen zijn titel niet mocht verdedigen. Hij was namelijk moslim en kreeg dus geen visum. Het Internationaal Olympisch Comité en de FIFA zijn heel duidelijk. Sport heeft niets met politiek te maken. Sport verbroedert per definitie en dus kun je overal evenementen organiseren. Je kunt altijd foute lokale politici de sier laten maken met de Olympische Spelen, met het WK voetbal en nog wat van dat soort happenings. Maar deze organisaties hebben geen geweten. Die hebben ethische beleidsnota’s en dat is heel iets anders dan een geweten.

Sporters zijn mensen en die hebben wel een geweten. Mijn geweten zegt eigenlijk NIET GAAN. Nooit steun geven aan bananenrepublieken met corrupte leiders. Maar een geweten moet je kunnen toetsen. Ben je te slap of ben je te dogmatisch? Daar kom je alleen maar achter als je het aan anderen vraagt. Dus de jackpot-vraag is: zou u gaan, zou u een toernooi spelen in een land dat ‘trumpiaans’ in elkaar steekt? Ik ben zeer nieuwsgierig naar uw advies. Het liefst heb ik dat u zegt dat het best kan. Want zo’n luxe vakantie kun je toch eigenlijk niet laten schieten.

Paul Turken
www.dewereldvolgenspaul.nl